Wat zijn de voor- en nadelen van bitcoin?
Je werd een jaar of vijf geleden voor gek verklaard als je bitcoins kocht. Wat moest je immers met een zo goed als waardeloze digitale munt, waar je verder niets mee kunt? Waardeloos bleken bitcoins echter niet te zijn, want tegenwoordig kosten ze ongeveer vierhonderd euro per stuk. Maar waarom kopen mensen bitcoins? Wat is de aantrekkingskracht van de digitale valuta? In dit artikel zet ik de voor- en nadelen van bitcoin op een rij.
Voordelen van bitcoin
Decentralisatie
De voordelen van bitcoin kunnen in principe in een paar woorden samengevat worden: anonimiteit, decentralisatie, lage kosten en vrijwel onmiddellijke transacties. Om de aantrekkingskracht van bitcoin te begrijpen, is het een goed idee om te beginnen met decentralisatie. Bitcoin is namelijk zo ontworpen dat iedere gebruiker een onafhankelijk, maar integraal onderdeel is van het bitcoin-netwerk. Hierdoor heeft niemand de complete controle over onder andere de koers van bitcoin. Een geruststellend idee voor mensen die liever niet blind vertrouwen op de goede intenties van bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank.
Bitcoinoverschrijving
Decentralisatie van de controle over het bitcoin-netwerk heeft echter nog een andere belangrijke functie. Alle bitcoinoverschrijvingen worden in een openbaar transactieboek, de blockchain, opgeslagen. Omdat iedere bitcoingebruiker toegang heeft tot de blockchain, kan een overschrijving snel – en in principe kosteloos – door meerdere gebruikers bevestigd en goedgekeurd worden. Een bitcoinoverschrijving duurt, onafhankelijk van de bestemming, daarom vaak niet langer dan een paar minuten. Een traditionele bank neemt hier gerust een paar dagen de tijd voor en doet dit absoluut niet gratis. Voor internationale ondernemers kan het gebruik van digitale valuta dan ook een flinke kostenreducering opleveren.
Anonimiteit van bitcoin
Bitcoins worden tot slot opgeslagen in een digitale portemonnee die niet persoonsgebonden is. Overschrijvingen van de ene naar de andere bitcoinportemonnee kunnen dan ook niet naar een persoon herleid worden. Privacy is voor veel internetgebruikers een groot goed en de anonimiteit van bitcoin is voor veel mensen daarom een doorslaggevend argument. Hierbij moet ik wel de kanttekening maken dat deze anonimiteit verloren gaat als de bitcoins omgewisseld worden naar reguliere valuta.
Voordelen van bitcoin zijn evengoed nadelen
Witwassen of ontduiken belasting
De kritische lezer heeft waarschijnlijk al bedacht dat alle eerdergenoemde voordelen evengoed nadelen kunnen zijn. Dat klopt. Een veelgebruikt argument tegen bitcoin is bijvoorbeeld dat de door voorstanders zo geprezen anonimiteit evengoed misbruikt kan worden door kwaadwillenden. Het bij criminele onderzoeken door de politie veelgebruikte adagium follow the money gaat immers niet meer op. Dat maakt de digitale valuta aantrekkelijk voor bijvoorbeeld het witwassen van geld of het ontduiken van belasting. Het is daarom niet onaannemelijk dat de overheid op een gegeven moment ingrijpt als bitcoin algemeen geaccepteerd wordt in het betaalverkeer.
Beleggingsinstrument
Het gebrek aan centrale controle is net zo goed een nadeel. Centrale banken zorgen voor een zekere mate van stabiliteit op de reguliere internationale geldmarkten en garanderen dat wisselkoersen niet te veel fluctueren. De koers van bitcoin wordt echter volledig bepaald door vraag en aanbod, waardoor er zeer veel speculatief gehandeld wordt in de munt. Hoewel de koers de afgelopen tijd enigszins gestabiliseerd is, komen plotselinge schommelingen van bijvoorbeeld tien procent omhoog of omlaag nog geregeld voor. Zo lang bitcoin als beleggingsinstrument gezien blijft worden in plaats van als betaalmiddel, zal hier waarschijnlijk weinig aan veranderen.
Fraude eigenaars handelsplatform
En hoe zit het tot slot met de veiligheid? De techniek achter bitcoin is open-source, maar de platformen waar de munt verhandeld wordt, zijn dat bijvoorbeeld niet. In theorie kunnen alle computerprogramma’s ook gehackt worden. Maar misschien wel een veel groter risico is dat de eigenaars er plotseling met je digitale portemonnee vandoor gaan, zoals in 2013 gebeurde bij ’s werelds grootste handelsplatform. Probeer dan maar eens je bitcoins terug te krijgen.
Toekomst met bitcoin
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat bitcoin op korte termijn een serieuze concurrent wordt van de euro of de dollar. Maar als economieën, aangespoord door het internet, steeds dieper integreren, wordt de behoefte aan een goedkoop en snel betaalmiddel steeds groter. De digitale munt kan in de interneteconomie daarom een kostenefficiënte methode zijn voor kleine ondernemers om internationaal zaken te doen. Of bitcoin daadwerkelijk de officieuze valuta van het internet gaat worden? Geen idee. Maar het is absoluut een fascinerend fenomeen, waar we de komende jaren ongetwijfeld nog veel van zullen horen.
Deze gastbijdrage is geschreven door Bram Schuijten, communicatiemedewerker van Dr-discount.nl. Zie voor meer info over bitcoin (inclusief uitgebreide infographic): https://www.dr-discount.nl/blog/infographics/bitcoin-2016-ontwikkelingen-en-trends.