Wat moet je weten over het dragen van een mondkapje?
Door de coronacrisis zijn mondkapjes steeds meer te zien in winkels en op straat. In dit artikel lees je waar je op moet letten als je een mondkapje draagt.
Je kunt mondkapjes of ook wel gezichts- of mondmaskers in drie typen verdelen. Allereerst zijn er de FFP-maskers (ademhalingsbeschermingsmaskers) en medische mondkapjes (gezichtsmaskers) voor de zorg. Voor daarbuiten kunnen mensen de niet-medische gezichtsmaskers gebruiken.
Ademhalingsbeschermingsmaskers
De FFP-maskers (filtering facepiece particles-maskers) bieden bescherming tegen virussen en stofdeeltjes. Er zijn drie soorten, namelijk FFP1, FFP2 en FFP3. Waarbij een hoger getal meer bescherming betekent. Een FFP-masker moet voldoen aan de Nederlandse norm voor ademhalingsbeschermingsmiddelen (NEN-EN 149+A1).
Medische mondkapjes
De medische gezichtsmaskers beschermen vooral iemand anders tegen besmetting door de drager van het gezichtsmasker. Daarnaast beschermen deze mondkapjes de drager tegen opspattende vloeistof. Voor medisch gezichtsmaskers geldt de Nederlandse norm NEN-EN 14683+C1. De medische mondkapjes zijn tijdens de coronacrisis gereserveerd voor de zorg. Eerder dit jaar waren er tekorten van, maar nu lijken ze voldoende beschikbaar te zijn.
Niet-medische mondkapjes
De niet-medische mondkapjes zijn zelf of commercieel gemaakte maskers. Ze bestaan vaak uit textiel of papier. Deze mondkapjes zijn niet geschikt voor gebruik in de gezondheidszorg en kennen een wegwerpvariant en een wasbare variant. Meestal gaat het om wegwerpmaskers, maar je kunt ook zelf een mondkapje maken of een herbruikbaar mondkapje kopen. Het Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) is bezig met een certificaat en keurmerk voor herbruikbare niet-medische mondkapjes. Consumenten kunnen daarmee zien of zo’n mondkapje aan de eisen voldoet.
Mensen gebruiken soms ook spatschermen. Ze mogen die echter niet gebruiken op plekken waar een mondkapje verplicht is, zoals het openbaar vervoer.
Het maken van een mondkapje
Op de site Rijksoverheid.nl staat een instructie voor het zelf maken van niet-medische mondkapjes. Verder geeft NEN aanbevelingen voor het ontwerp, maakproces, gebruik en onderhoud van niet-medische mondmaskers door de coronacrisis.
Bieden niet-medische mondkapjes bescherming?
Bij een goed gebruik voorkomen niet-medische mondkapjes waarschijnlijk enigszins dat het COVID-19-virus zich verspreidt. Aan het gebruik in de openbare ruimte kleven wel de nodige voors en tegens.
Voors
Waarschijnlijk hinderen de niet-medische mondkapjes de verspreiding van het coronavirus. De hoofdreden daarvoor is dat ze anderen (beperkt) beschermen tegen besmetting door degene die het mondkapje draagt. Ook kunnen de niet-medische mondkapjes psychologisch gezien helpen bij het afremmen van de coronabesmettingen. Dat komt door de signaalfunctie. Als mensen anderen zien met mondkapjes, dan zijn ze zich er meer van bewust dat er in de openbare ruimte besmetting kan optreden. Daardoor zouden ze meer afstand kunnen houden, wat verspreiding van het coronavirus beperkt.
Tegens
De niet-medisch mondkapjes kunnen echter ook juist de kans op besmetting verhogen als je ze verkeerd verwijdert of juist opdoet (zie hieronder voor veilig gebruik). Daarnaast kunnen ze zorgen voor een gevoel van schijnveiligheid. De dragers kunnen daardoor onvoldoende afstand gaan houden, niet thuis blijven bij klachten en hun handen minder wassen. Dat kan de kans op een besmetting vergroten. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat je je ervan bewust blijft dat mondkapjes geen vervanging van bestaande maatregelen zijn, maar een aanvulling erop.
Voor het effectief dragen van niet-medische mondkapjes is het dus belangrijk dat je ze op de goede manier gebruikt en andere geldende maatregelen blijft naleven.
Mondkapje veilig gebruiken
Je doet er goed eerst je handen minstens 20 seconden te wassen met water en zeep of je handen goed 30 seconden schoon te maken met desinfecterende gel voordat je het mondkapje opzet. Raak bij het opzetten alleen de touwtjes of elastieken aan en vermijd dat je handen de binnenkant van het mondkapje aanraken. Raak hierbij ook je gezicht (ogen, neus en mond) niet aan. Let erop dat het mondkapje goed aansluit op je gezicht en dat het je mond en neus helemaal bedekt. Kom tijdens het dragen niet aan het mondkapje. Je kunt de touwtjes of elastieken wel aanraken. Bij het afzetten moet je de binnenkant van het mondkapje en je gezicht niet aanraken. Was hierna opnieuw je handen 20 seconden met water en zeep of 30 seconden met desinfecterende handgel. Doe dat ook als je een herbruikbaar mondkapje in de wasmachine hebt gestopt.
Wegwerpmaskers moet je weggooien na een keer gebruik. Ze kunnen bij het restafval. Een katoenen niet-medisch mondkapje kun je na wassen opnieuw gebruiken. Was het mondkapje na elk gebruik op 60 graden op een volledig wasprogramma met alleen wasmiddel (geen wasverzachter). Bewaar het vervolgens zo steriel mogelijk, bijvoorbeeld in een schoon afgesloten bakje of zakje.
Bronnen: Consumentenbond, Rijksoverheid